میرزا آقا خان کرمانی (1271-1314ق) یکی از اندیشمندانی است که در دورۀ تاریکی فکری و اقتصادی ایران زیسته است. در این کتاب آدمیت فقط به شرح حال او نپرداخته بلکه گونه‌ای تاریخ اندیشه نوشته است؛ تاریخی از چگونگی ورود اندیشه‌های جدید به ایران. از این جهت خواندن این کتاب توصیه می‌شود، هر چند به نظر می‌رسد آدمیت در میزان آشنا بودن میرزا آقا خان کرمانی با اندیشه‌های نوین اغراق کرده است. شاید آدمیت میرزا آقا خان کرمانی را بهانه کرده تا شمه‌ای از تحولات اندیشه‌های جدید را بازگوید. از این رو، در مقدمه می‌نویسد: «میرزا آقا خان کرمانی از نادره‌های زمان خود بود و در سیر افکار [تاریخ اندیشه] مقام بزرگی دارد. خودش مهجور مانده و مقامش ناشناخته است. کوشش می‌کنم احوال او را بازنُمایم، پایه‌اش را بشناسانم و تحلیلی از عقاید و اندیشه‌هایش را بدست دهم. شخصیت فکری میرزا آقا خان کرمانی جنبه‌های متعدد و گوناگون دارد: از پیشروان حکمت جدید در ایران است، نخستین بار برخی آرای فیلسوفان اخیر مغرب را در نظام فکری واحدی به فارسی درآورد، حکمت را از قالب «معقولات» و سنتهای فلسفی پیشینیان آزاد ساخت و بر پایۀ دانش طبیعی و تجربی بنیان نهاد. اولین کسی است که علم اجتماع و فلسفۀ مدنیت را عنوان کرد، مجموعه بنیادهای مدنی و مظاهر مختلف تمدن را یک کاسه مورد بحث قرار داد … و قانون تحول تکاملی [نظریه چارلز داروین] را بر همه منطبق گردانید. بنیانگذار فلسفۀ تاریخ ایران است و ویرانگر سنتهای تاریخ نگاری، برجسته ترین مورخان ما در قرن پیش است و یکتا مورخ متفکر زمان خویش … از لحاظ جامعیت فکری و ژرف اندیشی میرزا آقا خان کرمانی در جامعه های اسلامی زمان کم نظیر است؛ خاصه در فلسفۀ جهان بینی و مسلک انسان دوستی..» میرزا آقا خان کرمانی در دوره‌ای اَزَلی، از پیروان صبح ازل جانشین اول سید محمد علی باب، بود ولی چنان که آدمیت در این کتاب و در کتاب دیگرش امیرکبیر و ایران نشان داده است کرمانی بزودی دریافت که مسلک بابی و بهائی چیزی جز افزودن خرافه به خرافه‌های پیشین نیست و در عالم فکر و اندیشه مفت نمی‌ارزد. یکی از ویژگیهای برجستۀ کرمانی قلم اوست؛ در اواخر دورۀ ناصرالدین شاه، برخلاف زبان رایج در میان باسوادان، قلمی روان و دقیق و شیرین دارد.

منابع مشابه بیشتر ...

662cf7002b0c6.jpg

یادگار فرامرز

فرامرز نوریانی

مجموعه حاضر اشعار دکتر فرامرز نوریانی متخلص به "مظلوم" است که در سال 1312 چشم به جهان گشود و تحت تعلیم و تربیت مادری روشنفکر و پدری آزاده پرورش یافت. در سال 1338 موفق به دریافت دکترای پزشکی از دانشکده پزشکی اصفهان شد و در سال 1350 دکترای اعصاب و روان را از دانشکده پزشکی تهران کسب نمود. ایشان در سن 60 سالگی دار فانی را وداع گفت.

6629154865673.jpg

خطابه آقای سیدحسن تقی زاده مشتمل بر شمه ای از تاریخ اوائل انقلاب و مشروطیت ایران

سیدحسن تقی زاده

محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

60b4daccb10a3.jpg

گلچین غزلیات شمس

کتاب لباب غزلیات شمس از دیوان کبیر، کلام مولانا جلال الدین محمد مولوی بلخی از منوچهر آدمیت در سال 1380 و توسط آتلیه هنر منتشر شد.

نظم/شعر کلاسیک
کتاب
5b9a6b2e08368.png

مقالات تاریخی

فریدون آدمیت

این کتاب دربرگیرنده پنج مقاله از فریدون آدمیت به این ترتیب است: سرنوشت قائم‌مقام، دستورنامه محمدشاه در سفارت حسین‌خان نظام‌الدوله به فرنگستان، فرار حاجی از دارالخلافه، اسناد و آگاهی‌های تازه از امیرکبیر (در دو بخش: مجموعه‌ای از نامه‌های خصوصی او، خیال کنسطیطوسیون داشتم) و طرح قرارنامه ایران و انگلیس در بازگرداندن هرات به ایران.

کلیات/مجموعه مقالات
کتاب