کتابخانه مجازی ادبیات

کتاب حاضر گزارشی تاریخی از حاکمیت زنان در کشورهای مسلمان ایران، هند، مصر و عراق است که طی قرن های هفتم تا دوازدهم قمری به فرمانروایی رسیدند. حاکمیت خاتون های مسلمان در ایران بعد از اسلام نمونه بارزی از حاکمیت قدرت و مدیریت زنان می باشد. پس از اسلام با روی کارآمدن سلسله های ترک و مغول به واسطه قوانین قابل تسامحی که در زمینه حقوق زنان وجود داشته، زنان موقعیت حکمرانی دولت را به دست آوردند. رضیه خاتون اولین پادشاه زن دولت مسلمان ترک بود که با اقتدار حکمرانی کرد. شجرالدر- دومین پادشاه زن مسلمان- از راه انتخاب به حکومت رسید؛ ولی به علت عدم تایید خلافت بعد از مدتی مجبور گردید سلطنت را رها کند. ترکان خاتون، پادشاه خاتون، آبش خاتون و… از دیگر فرمانروایان زن مسلمان هستند که طی دوره هایی زمام امور را به دست گرفتند

کتاب حاضر پژوهشی است درباره پیشینه جغرافیایی، تاریخی، سیاسی، اجتماعی و اعتقادی (اهل حق) برخی مطالب کتاب بدین قرار است: کیفیت پیوند معنوی صفویه و اهل حق ;پیوستگی و گسستگی خاندان‌های اهل حق ;عملکرد شاه اسماعیل صفوی با قیامگران اهل حق ;آل حق در سرزمین‌های اسلامی همچون مصر، عربستان و ترکیه به مثابه داعیان صفویه و مبلغان تشیع علوی ;گزارشی مستند از قیام‌های پی‌درپی داعیان اهل حق از دوره صفویه تا عصر حاضر در ایران، عراق، ترکیه به ترتیب سنوات تاریخی.

تجزیه و تحلیل متن حدود العالم، نه فقط اهمیت جغرافیای تاریخی آن را مشخص می کند، بلکه دیگر زمینه های علمی این اثر هم روشن می شود.آگاهی های مربوط به «تاریخ اجتماعی» ، «جغرافیای سیاسی»، «قوم شناسی» و بخصوص«زبانشناسی تاریخی» از جمله نکات بارز و کم نظیر کتاب حدود العالم است. حُدودالعالم من المشرق الی المغرب، (معنی: کرانه‌های جهان از خاور تا باختر) از کتاب‌های منثور فارسی سده ۴ ق(۳۷۲ ق برابر با ۳۶۱ ش و ۹۸۲ م) است. حدودالعالم با یافته‌های امروزی، نخستین کتاب جغرافیا به زبان فارسی است. این کتاب در رابطه با شکل و موقعیت کره زمین، جغرافیای عمومی، به ویژه جغرافیای سرزمین‌های اسلامی است. نام مؤلف کتاب معلوم نیست اما برخی آن را به ابویوسف پیشاوری نسبت داده‌اند. اطلاعات این کتاب دقیق و نثر آن ساده و روان است. به گفته ولادیمیر مینورسکی، خاورشناس روس، ممکن است شخصی به نام «اشعیا ابن فریغون» نویسنده دانشنامه جوامع العلوم نویسنده این کتاب باشد که شاید نسبتی نیز با فریغونیان و امیران آنها داشته باشد.اطلاعات جغرافیای حدود العالم، با توجه به تغییر سرحدات سرزمین های مختلف، تغییرات زمین شناسی، روند تاریخ سیاسی کشورها و همچنین تغییر نام اماکن تاریخی و مهاجرت قبایل به دلایل تاریخی و جغرافیایی اهمیت فراوان دارد.

در تحقیقات تاریخی، مفهوم ادبیات تاریخی شامل کتاب‌های تاریخی، خاطرات سیاسی و سفرنامه‌ها به عنوان متون اصلی است. فرمان‌ها، اسناد و مدارک مکتوب و غیرمکتوب در دوره‌های مختلف باستانی و اسلامی نیز دارای اهمیت ویژه‌ای‌اند. اما نسبت به منابع نامبرده فوق، «داستان‌های تاریخی» ـ که نویسندگان به دلایل اجتماعی و شرایط زمانی بدان می‌پردازند ـ جنبه‌ای فرعی دارد، ولی از نظر تتبعات تاریخی، فرعی بودن آن از اهمیت اجتماعی آن نمی‌کاهد و اصولا هدف از پژوهش حاضر، شناساندن ارزش این گونه منابع است.