کتابخانه مجازی ادبیات

موضوع کتاب زیباییهای سخن اثر سید محمود خیری شامل انواع شعر و زیباترین صنایع و بدایع در اشعار و شرح حالی از شعرای نامی و نمونه ای از آثار و گفتار و اشعار زیبا و تالیفات آن است که برای همه علاقمندان به شعر و ادبیات پارسی به ویژه دانش آموزان و دانشجویان رشته ادبی در دبیرستانها و دانشکده ها و طالبان کنکور مناسب است

این کتاب با عنوان بدیع (بر بنیاد آثار سعدی) از سه بخش مجزّا تشکیل شده است که عبارتند از: بخش اول؛ شامل بدیع لفظی که در این بخش سی و هفت آرایه بدیعی لفظی آمده است. بخش دوم؛ بدیع معنوی که در این بخش چهل و شش صنایع بدیعی معنوی آمده است. بخش سوم؛ تکمله: با توجه به اینکه بعضی از صنایع بدیعی در آثار سعدی به کار نرفته لذا برای کامل شدن آرایه های بدیعی کتاب چند آرایه بدیعی در بخش سوم با عناوین: تشریح-توجیه (محتمل الضّدّین)-توشیح-حذف-لغز-مادّه تاریخ-و معمّا آمده است.

تلمیح یکی از تکنیک‌های مطرح در دایره بدیع است و به تعبیر دقیق‌تر از تکنیک‌های بدیع معنوی به شمار می‌رود. در این کتاب تمامی اشاره‌ها و تلمیحات مطرح در شعر شاعران معاصر بررسی شده، مورد دقت و تأمل قرار گرفته و شرح داده شده است؛ به گونه‌ای که زمینه وسیعی برای درک معانی شعرهای بررسی‌شده فراهم آمده است. از آنجا که محدوده شعر معاصر بسیار وسیع است و شامل شاعران فراوانی می‌شود، برای دقیق‌تر بودن و علمی‌تر شدن کار، تلمیحات به دو دوره کلی تقسیم شده است: از سال 1301 تا سال 1357 و از سال 1357 به بعد. دوره اول عمدتاً شامل شاعران مطرح قبل از انقلاب می‌شود. دوره دوم نیز شامل شعرها و شاعران پس از انقلاب است. در این کتاب تملیحات دوره اول شعر معاصر بررسی شده است. از بین شاعران دوره اول این شاعران انتخاب شده‌اند: اخوان ثالث، سهراب سپهری، شفیعی کدکنی، فروغ فرخزاد، نیما یوشیج و شاملو.

این کتاب نقد و بررسی‌ای کوتاه در شعر صائب و سبک هندی می‌باشد. در فصل اول کتاب نویسنده به طور گذرا اشاره‌ای به نقص‌ها و کاستی‌های تذکره‌ها کرده است. فصل دوم کتاب اختصاص به نقد و بررسی شعر صائب تبریزی دارد. در این فصل دو جنبه عمده شعر او از هم جدا شده و در دو قسمت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است یعنی از جنبه‌های نقد صورت و نقد معنی. مهم‌ترین ویژگی سبکی در شعر صائب از رهگذر یک نازک‌کاری و ظریف‌سازی در تمثیل ایجاد می‌شود؛ بنابراین فصل سوم اختصاص به بررسی تمثیل دارد. با بررسی اشعار صائب معلوم می‌شود که در شعرهای او پیوسته صورت‌های مکرری وجود دارد؛ صورت‌های مختلفی که از سطح کلمه آغاز شده و تا سطح کلام ادامه می‌یابد. تکرار و نقد تکرار مبحثی است که در فصل چهارم کتاب بدان پرداخته شده است. فصل پایانی کتاب نیز اختصاص به بررسی بدیع در اشعار صائب دارد.