آنطور که اغلب تصور شده، باستانشناسی دانش یکدست و واحد با مرزها و منطقههای موضوعی شفاف و روششناسی نظری و عملی مشخص و روشنی نیست. مسئلههای مطرح شده در آن نیز چنیناند؛ هم توصیفی و تحلیلی طرح میشوند، هم تبیینی و تفسیری ره میسپارند. هم، رنگ تفسیر را بر چهره دارند، هم لعاب تأویل را بر تن پوشیدهاند. تداخلها و دادوستدهای چند ضلعی و گسترده باستانشناسان با عالمان و پژوهشگران رشتهها و دانشهای دیگر اعم از تاریخی و انسانی و اجتماعی و یا طبیعی و حوزههای فکری و معرفتی دیگر به ویژه فلسفه و منطق و ریاضیات و فلسفههای علم و معرفتشناسی، تفکیک و تحدید منطقهها و مرزهای موضوعی و روششناسی دانش باستانشناسی را از رشتهها و دانشهای دیگر، سخت پیچیده و دشوار و در برخی موارد نیز ناممکن کرده است.
در این نوشتار که در ضمیمه ششمین شماره از مجله «بررسیهای تاریخی» منتشر شده، نویسنده کوشیده تا اطلاعاتی درباره برخی از موزهها و مؤسسات پژوهشی، سبک و چگونگی تعمیر بناهای تاریخی در شوروی اطلاعاتی را در اختیار قرار دهد. از آنجا که قسمت اعظم این بررسیها با تاریخ و فرهنگ ایران وابستگی فراوانی دارد، نگارنده کوشیده تا در زمینه این مسائل اطلاعاتی کل در اختیار خواننده قرار دهد.
این کتاب آخرین آثار مکشوفه باستانی سال 1352 است که هنگام سومین مجمع سالانه کاوشها و پژوهشهای باستانشناسی در ایران نتیجه 23 حفاری و بررسی را دربر دارد.