ناخرسندی از زمان حاضر ویژگی مستمر افراد جامعه بشری است. این امر موجب ظهور پدیده رویگردانی و گریز از زمان حاضر میشود. همواره انسان در تلاش است تا برای رهایی از وضع نامطلوب کنونی خود، جایگزینی پیدا نماید. او مطلوبش را گاه با پناهبردن به گذشته و گاه با رویای آینده جستجو میکند. حسرت گذشته و دلتنگی برای همه آنچه از دست رفته ـ که یکی از حوزههای معنایی پدیده نوستالژی است ـ هماره ذهن بشر را درگیر خود کرده است. شاعران و هنرمندان در آثار خود به نحوی حسرت گذشته و دلتنگی حاصل از آن را با ابزارهای زبانی و تصویرهای شعری گوناگون بیان کردهاند. این موضوع به عنوان یکی از رفتارهای ناخودآگاه فرد در شعر ابنخفاجه نمود دارد. غم دوری از وطن و معشوق، سوگ عزیزان و یاد اسطورهها، از مولفههای نوستالژیک اشعار ابن خفاجه به شمار میرود. وی با صدق عاطفه و فوران احساس این معانی را در شعــر خود به تصویر میکشد. مقاله حاضر با روش تحلیلی ـ توصیفی ظهور و بروز این پدیده روانشناختی ـ اجتماعی را در سرودههای یکی از سر آمدان شعر اندلس مورد مطالعه قرار داده است.
سخنان مرد اخلاص و عمل و علم، علی (ع) پس از قرآن کریم پشتوانه فکری بسیاری از نویسندگان و شاعران بوده است. مانند کتب و رسایلی که صاحبان ذوق و شاعران فارسی زبان با به نظم درآوردن مضمون سخنان آن امام همام، ساخته و پرداختهاند. رساله حاضر نیز به جای آن که سخنان حکمت آموز علی (ع) را ترجمه و شرح کند و احیانا مفهوم آن را به گونهای به رشته نظم کشد، آن را با اشعار دلپذیری از حکیم فردوسی و سخنان نغزی از دیگرناموران تالیف و ترکیب کرده است. مولف در جستجویی پیرامون سخنان علی (ع) در متون فارسی به کتاب "مطلوب کل طالب من کلام علی بن ابی طالب" رشیدالدین وطواط رسید از آنرو درصدد تصحیح آن به این شیوه برآمد
این کتاب مجموعه مقالات نجف سرکوهی است که شامل سه بخش به نامهای 1. شعر 2. داستان 3. در برابر روایت انحصاری تاریخ میشود. نویسنده در بخشهایی از این کتاب مقالاتی با عنوان: شعر نیما پس از 28 مرداد؛ سپهری، عارفی غریب در دیار عاشقان؛ فروغی تازه در پنج شعر فرخزاد؛ تکرار، فرمالیسم و بحران شعر فارسی و ... را به رشته تحریر درآورده است.
ادبیات پایداری نوعی از ادبیات متعهد است که از طرف پیشروان فکری جامعه به وجود میآید در برابر تهدیداتی که حیات مادی و معنوی را به خطر میاندازد. این گونه ادبی با زبانی صریح بیان میشود و با توجه به شرایط و مقتضیات هر دوره تاریخی، جلوه و نحوه بروز و ظهور آن میتواند متفاوت با دوره دیگر باشد. ادب مقاومت فلسطین یکی از پرشورترین و دردآلودترین ادبیات مقاومت جهان است. سحر خلیفه از نویسندگان مشهور مکتب واقعگراست که در میان فریادها و صفیر گلولهها به زیبایی، مصائب و مشکلات جامعه فلسطینی را بیان میکند. وطنپرستی، ایجاد امید، توجه به فرهنگ بومی، دعوت به بیداری زن، از مهمترین مضامین پایداری در رمانهای وی میباشد. او مشارکت زن را جزء جدایی ناپذیر از مسئله مقاومت میداند. این پزوهش به شیوه تحلیل محتوا به بررسی مضامین پایداری در دو رمان البصار و عباد الشمس میپردازد.
اینکه شاعران به واسطه برخورداری از یک موهبت درونی و هنر باطنی از دیگران متمایز هستند، امری بدیهی به نظر میرسد؛ لیکن بسیاری اوقات به همین تلقی بسنده نشده است، بلکه شاعران زبان به تمجید و تعظیم مبالغهآمیز خود گشودهاند. از آنجا که خودستایی و خودبرتربینی ـ یا به تعبیر روانشناختی نارسیسم ـ از مقولههای مورد توجه روانشناسان است، در یک پژوهش تطبیقی از نظر هنری به واکاوی خودستایی شاعرانه حافظ و متنبی پرداخته شد. آنچه در مقام تمایز میان خودبرتربینی حافظ و متنبی به وضوح به چشم میخورد، این است که حافظ صرفاً شخصیت هنری خود را میستاید و آن از طریق صنعت تجرید و به واسطه لطافت هنری، مورد قبول خواننده و مخاطب نیز واقع میشود. درحالی که متنبی به زبان متکلم و ضمیر مالکیت، شخصیت حقیقی و هنری خود ـ هر دو ـ را میستاید و این بعد بیشتر نشان از خودستایی و خودبرتربینی و تکبر دارد. به هر ترتیب آنجا که از خودستایی شاعر در مذاق مخاطب خوش میآید، آن را زیر مجموعه نارسیسم هنری قرار دادیم که از پدیده خودشیفتگی به عنوان یک اختلال روانی، متمایز است.