کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب دربرگیرنده بررسی «لغت‌نامه دهخدا» است که نویسنده در محورهای ذیل آن را انجام داده است: غلط‌های واضح و مطالب نادرست؛ تجلیل از افرادی که خائن بودنشان روشن است؛ بد یا نارسا معرفی کردن برخی از شخصیت‌های دینی شناخته‌شده؛ ذکر مطالبی مخالف عقاید شیعه با وجود عم نیاز به ذکر آن؛ مطالب زننده دربارۀ اصل اسلام در سایه و به بهانه ملی‌گرایی؛ زیاده‌روی در معرفی فرقه ضاله بهائیت و .... . نویسنده معتقد است هدف این نقد برخورد با اشخاص و زیر سؤال بردن آنان نیست و نیز مقصود این نیست که زحمات و کوشش‌ها و تلاش‌های چند ده‌ساله تدوین‌کنندگان این مجموعه نادیده گرفته شود، بلکه هدف این است که اشتباهات این فرهنگ بسیار غنی برطرف شود.

حکیم سنایی غزنوی از پایه‌ گذاران ادبیات منظوم عرفانی زبان فارسی است. مثنوی حدیقه الحقیقه محتوایی عرفانی همراه با لطایف و اسرار حکمی دارد و الهی ‌نامه، فخری نامه و حدیقه الحقایق نیز خوانده می شود. این اثر از نامدارترین منظومه های سنائی می باشد و در طول سده‌های متوالی مورد قبول مردمان بسیاری بوده ‌است. این مثنوی که سرودن آن در سال 525 قمری به پایان رسید، در تاریخ ادب و عرفان فارسی، باب تازه‌ای را در سرودن منظومه‌های عرفانی گشود. حدیقه الحقیقه در ده باب و ده هزار بیت سروده شده و توحید، مدح پیامبر و خاندان او، خرد یا عقل کل، ستایش دانش، عشق و دلداگی حقیقی، پرورش عقل کل، ناپایداری زندگی زمینی، اخترشماری، دوستی و دشمنی موضوعات آن را تشکیل می دهند. از آخرین باب حدیقه نیز اطلاعات نسبی درباره زندگی شاعر به دست می آید. کتاب پیش رو با تصحیح و مقدمه مریم حسینی در سال 1382 توسط مرکز نشر دانشگاهی در دسترس علاقمندان قرار گرفت.

عناصر و اصطلاحات به کار رفته در حکايت‌هاي هفت پيکر، جنبه سمبليک و نمادين دارد و از ديدگاه‌هاي گوناگون، قابل تجزيه و تحليل است. در اين مقاله، اين حکايت‌ها از ديدگاه عرفاني و سير و سلوک عارفانه، تحليل شده است. در قصه شهر سياه پوشان، تاکيد بر صبر سالک است؛ در حکايت معشوق سرکش، استقامت در مقابل عتاب معشوق مورد نظر است. بشر پرهيزگار، بر زهد و ورع، اصرار دارد و عاشق خردمند گنبد سه شنبه، لزوم رمزگشايي را يادآور مي‌شود؛ ماهان کوشيار، ضرورت حضور پير و توکل بر خدا را رمز موفقيت مي‌داند، در حکايت ششم نيز بازگشت عواقب اعمال انسان به خير و شر است و در نهايت، پاک دامني قهرمان قصه هفتم در مقابل ديو نفس، مشکل‌ترين عقبه اين سلوک روحاني است.

هزار و یکشب شامل حماسه‌های پهلوانی، ادبیات حکمی، قصه‌های حیوانات، افسانه‌های جهان‌ شناختی، مشاجرات ادیبانه و انبوهی شعراست. روایت شنو در زمانی کوتاه با شخصیت‌های دیگری می‌رسد. شهرزاد برای فرار از مرگ و نجات جان خویش حکایت شب‌ها را سلسله‌وار طی می‌کند تا به سرانجام و پایان کار خویش در پس از تمام این حکایت‌ها برسد. او در این شتاب با حذف صریح بسیاری از حوادث فرعی و توصیف اجمالی شخصیت‌های داستانی خواننده را نیز با خود همراه می‌سازد و برای آشناسازی ذهن مخاطب با شخصیت‌های داستانی خواننده را نیز با خود همراه می‌سازد و برای آشنا‌سازی ذهن مخاطب با شخصیت‌های اصلی و فرعی داستان، از شیوه شخصیت‌پردازی مستقیم و غیرمستقیم یاری می‌جوید. شخصیت‌ها تا حدی توصیف می‌شوند که ارتباط و وابستگی بیشتری بارخدادها و حوادث داستان داشته باشند و بندرت از خصوصیات درونی، احساسات و اندیشه آنها بطور صریح سخن گفته می‌شود.