کتابخانه مجازی ادبیات

اخوان الصفا از نهضت های مهم فکری - سیاسی قرن چهارم هجری است که در نزدیک کردن حکمت یونانی و دین اسلام استوارترین قدم ها را برداشته است. آنان از سیاست و نظامات حکومتی به دقت بحث کرده اند، ولی این جنبه از اندیشه هایشان کمتر مورد توجه محققان و اندیشمندان قرار گرفته است. اخوان الصفا به دلیل این که انجمنی سرّی بودند و فعالیت های علمی و سیاسی آنان پنهانی و در خفا صورت می گرفت، شناخت مؤلفان رسائل با مشکلاتی روبه روست و درباره ی هویت آنان اختلاف نظر وجود دارد. در طول قرون گذشته، مولفان این رسائل و زمان و مکان دقیق این گروه به طور قطع مشخّص نشده است و اظهار نظرها در مورد آنها بعضاً متناقض و از هماهنگی و وحدت نظر برخوردار نیست. آنچه که بدیهی و روشن است این که رسائل اخوان الصفا از مهم ترین میراث اسلامی حتی مهم ترین میراث عالم است که مجموعه ای از افکار و دیدگاه های مختلف -برگرفته از کتب آسمانی و غیرآسمانی و فلسفه اسلام و یونان- در آن گردآوری شده است. هویت این گروه همواره میدان بحث و جدل و حدس و گمان ها بوده است، گروهی بر این عقیده هستند که آنان اسماعیلی مذهب بوده و یکی از ائمه اسماعیلی به نام احمدبن عبدالله بن محمد المکتوم بن جعفر الصادق نویسنده رسائل اخوان الصفاست. از رسائل اخوان الصفا ترجمه ای به زبان فارسی به اهتمام میرزا محمد ملک (در 1304ق.) انجام گرفته که در آن، شرح حال احمدبن عبدالله و کیفیّت تألیف رسائل بدین صورت بیان شده است

قاضی ابوالفرج قرشی اصفهانی ملقب به کاتب، مورخ و شاعر و نویسنده مشهور قرن سوم و چهارم هجری است. کتاب الاغانی دیوان هنر ترانه‌گویی و رامشگری است که در قرن ابوالفرج به قله کمال رسیده بود. جنس نغمه‌ها و لحن آنها و اصطلاحات موسیقی و نام بسیاری از سازها و افزارهای موسیقی و پرده‌ها و مقام‌های آن را ضبط کرده که بیشتر آنها فارسی است. اما این کتاب شامل چهل فصل در تراجم احوال شاعران و موسیقی‌دانان ایرانی‌تبار یا شیعی‌مذهب یا شاعرانی است که در تاریخ و ادب ایران مشهورند. در آغاز هر فصل مقدمه مختصری نوشته شده تا خواننده را در شناخت صاحب ترجمه کمک کند. قسمت‌های منتخب در ذیل عنوان‌هایی است که به تناسب هر موضوع نوشته و شماره‌گذاری شده است.

اثر حاضر، پژوهشی است در باب عقاید و تاریخ فرقه وهابی که مباحث آن طی هشت فصل با این عناوین منتشر شده است1 : بنیان‌گذاران فرقه وهابی2 ; عقاید ابن تیمیه3 ; محمدبن عبدالوهاب، پیشوای وهابیان4 ; عقاید وهابیان5 ; قدیم‌ترین ذکر از عقاید وهابی‌ها در منابع ایرانی6 ; مرکز انتشار مذهب وهابی (نجد)7 ; آل سعود8 ; جمیعه الاخوان .در بخش پایانی کتاب که ((خاتمه)) عنوان گرفته مولف اطلاعاتی درباره مذهب وهابی در خارج از نجد و حجاز به دست داده است .مطالب کتاب به استناد نوشته‌های وهابیان فراهم آمده و صفحات پایانی به فهرست مدارک و مستندات اختصاص دارد.

انگیزه تالیف کتاب حاضر این بوده که تا ممکن است مطالب مربوط به املاء و انشاء قاعده بندی شود. از این جهت آنچه به املاء و انشاء بستگی دارد دسته بندی و برای هر دسته یک قاعده ای کلی با موارد استثناء ذکر شده است. مستند قواعد، کتب ادب مورد اعتماد عربی و فارسی و اظهارنظر پژوهشگران و اساتید بوده است. در مواردی که به دست دادن قاعده امکان نداشته و سروکار با جزئیات بوده از قبیل اینکه چه الفاظی دارای واو معدول است یا کلمه های عربی که وارد فارسی شده و با یک تلفظ به چند شکل نوشته می شود یا الفاظی که از جهتی غلط مشهور می باشند، در این گونه موارد ناگزیر همان کلمات و خصوصیت مربوط به هر لفظ ذکر شده است