کتابخانه مجازی ادبیات

داستان آرش که در شاهنامه نیامده، اما در «اوستا» به اختصار محفوظ مانده بوده است و معرفی جداگانه آن توسط احسان یارشاطر از بهترین نمونه‌هایی است که جان‌فشانی مردی پاک‌نهاد می‌تواند زندگی تباه‌شده ملتی را از نو جان بخشد. این داستان در این کتاب به نظم درآمده است. حماسه آرش منظومه ای بلند در قالب چهار پاره و در بحر هزج و در پاسخ به منظومه آرش کمانگیر سیاوش کسرایی توسط مرحوم مهرداد اوستا سروده شده است.

غازان‌نامه منظومه‌ای تاریخی ـ حماسی متعلق به قرن ششم است اثر نورالدین بن شمس‌الدین محمد اژدری متخلص به نوری، از شاعران ناشناخته که دوران حیات او مقارن بوده با اواخر عصر ایلخانی و آغاز دوره آل جلایر. او این مثنوی را به به نام سلطان اویس جلایری به سال 758 هجری آغاز کرده و در سال 763 به پایان برده است. این منظومه به تقلید از شاهنامه فردوسی در بحر متقارب و شمار ابیات آن بیش از 8700 است. شاعر در آن شرح احوال سلطان غازان خان، ایلخان بزرگ را آورده و مباحث تاریخی را با مایه‌های داستانی آمیخته و به شخصیت آن سلطان جلوه‌ای دیگر داده است.

این کتاب حاصل سال‌ها گردآوری اسناد و تحقیق و حضور سپانلو است در نهادی که آن را پایاترین، مؤثرترین و پربارترین نهاد فرهنگی ایران می‌دانند. تاریخ کانون نویسندگان ایران بخش برجسته‌ای از تاریخ روشنفکری ایران و بخش مهمی از تایخ معاصر کشور ماست و هم از این‌رو که پژوهش‌ها و خاطرات در این زمینه از اقبال گسترده علاقمندان به تاریخ و مباحث فرهنگی و اجتماعی و سیاسی برخوردار است. فصل اول حیات کانون نویسندگان ایران را از تولد این نهاد در سال 1326 تا 1329 پی گرفته و فصل دوم با عناوینی چون اتحادیه تضادها، شب‌های انستیتو، کانون در انقلاب و ... سرنوشت کانون را در سال‌های انقلاب دنبال کرده است. فصل آخر کتاب به تاریخ جمع مشورتی کانون نویسندگان اختصاص یافته و حوادث سال‌های اخیر را بازگو کرده است.

انقلاب مشروطیت ایران فرهنگ و ادبیات ویژه خویش را آفرید. این یکی از سه جنبش مهم سیاسی ترایخ ایران به شمار می‌رود که آفریننده سرفصل‌های ادبی بوده است؛ اما اگر فرهنگ و ادبیات بازتابی از تحولات اجتماعی است، به نوبه خود بانی و مقوم تحولات اجتماعی نیز می‌تواند باشد و در مواردی حتی به شکل طلایه جنبش‌ها درمی‌آید تا آنجا که تشخیص این امر که میان فرهنگ و تحولات اجتماعی کدام علت است و کدام معلول، از نظرگاه تاریخ دشواری‌ها دارد. در این کتاب به چهار شاعر جنبش مشروطیت یعنی عارف قزوینی، میرزاده عشقی، ملک‌الشعرای بهار و فرخی یزدی پرداخته شده و شعر و زندگی آنان مورد بررسی قرار گرفته است.