کتابخانه مجازی ادبیات

مرگ باید همچون زندگی، پدیده خارق‌العاده‌ای باشد. زندگی یک تمامیت است. زندگی، اندوه، درد، غصه، شادی، ایده‌های بیهوده و محال، دارائی، رشک، حرص، عشق، بینوائی و اندوه دردناک تنهائی است و ما برای درک مرگ باید کل زندگی رادرک کنیم نه آنکه صرفا تکه‌ای از آن را گرفته و با آن تکه زندگی کنیم، همانگونه که اکثر ما چنین می‌کنیم. جیدو کریشنا مورتی نویسنده و سخنران هندی در مورد موضوعات فلسفی و معنوی بود. موضوعات او عبارتند از: انقلاب روانی، طبیعت ذهن، مراقبه، روابط انسانی و ایجاد تغییرات مثبت در جامعه. او به طور مداوم بر نیاز به انقلاب در روح هر انسان اشاره کرده و تاکید می‌کرد که چنین انقلابی نمی‌تواند توسط یک ماهیت بیرونی، مذهبی، سیاسی یا اجتماعی رخ دهد.

در این کتاب مباحثی درباره خیام نیشابوری به این ترتیب مطرح و بررسی شده است: آیا خیام حکیم ریاضی‌دان، همان خیام شاعر است، خیام میان حقیقت و افسانه، با فیلسوفان و متکلمان اسلامی، گذری بر رسالات فلسفی خیام، رباعیات خیام میان فلسفه و کلام، نقد خارجی و داخلی رباعیات خیام و .... .

میرزا اسدالله خان غالب دهلوی (1212 ـ 1258 هـ) از برجسته‌ترین سخن سرایان خوش قریحه فارسی‌گوی و صاحب سبک قرن سیزدهم هجری شبه قاره هند است که در ترویج و توسعه زبان فارسی سهمی بسزا دارد. هر چند که اجداد غالب از ایبکیان ترک‌نژاد سمرقندند، خود غالب در لاهور و دهلی نشو و نما یافته و تحت‌تأثیر سخنوران نامی آن دیار از جمله بیدل، فیض، ناصر علی سرهندی، حزین لاهوری، گرامی کشمیری و .... به شیوه استادان سلف، به نظم سخن فارسی همت گماشته است. ذوق و قریحه سرشار و نبوغ فوق‌العاده غالب در نظم سخن و آشنایی وی به انواع علوم پیشینیان، او را در ردیف شاعران بزرگ پارسی‌گو قرار داده و بحق یکی از مصادیق سخن نظامی عروضی سمرقندی است که «شاعر باید که سلیم‌الفطره، عظیم‌الفکره، صحیح الطبع، جیدالرویه، دقیق‌النظر» باشد.

موضوع قضا و قدر و جباریت و قهاریت خداوند از جمله موضوعات پیچیده کلامی است که همواره در طول تاریخ مذاهب، اذهان بسیاری از متکلمان و عالمان دیدن را به خود مشغول داشته است و چه بسیار دستاویز جبری مذهبان، حکام جور و کاهلان قرار گرفته است. آنچه در بادی امر از قضا و قدر استنباط می‌شود این است که خداوند به قلم تقدیر، سرنوشت هرکس را در ازل مقدر و مشخص کرده است و آنچه بندگان به اختیار یا بدون اختیار انجام دهند یا دیگران نسبت به آنان انجام دهند، مطابق سرنوشت و حکم دستوری است که از قبل مشخص شده و باید همان واقع شود و بدون کم و کاست واقع خواهد شد. بنابراین آدمی سخره تقدیر است، جز آنچه باید واقع شود، واقع نمی‌شود و تلاش و جد و جهد و چاره‌اندیشی، حزم، احتیاط و حذر و دعا و وسایط دیگر نمی‌توانند مانع و دافع قضای محتوم شوند.