کتابخانه مجازی ادبیات

در مقدمه کتاب واژه نامه نجوم و احکام نجوم آمده است که: زبان فارسی و زبان انگلیسی از نظر اصطلاحات نجومی دارای وجوه مشترک زیادی، چه از حیث صورت و چه از حیث معنی، هستند. دلیل این اشتراک وجوه، تأثیر مستقیم و غیر مستقیم اصطلاحات نجومی عربی و یونانی روی این هر دو زبان است. اصطلاحات نجومی عربی مستقیماً وارد فارسی و به طور غیرمستقیم از راه ترجمه‌های اسپانیایی و لاتینی، وارد انگلیسی شدهاند. اصطلاحات نجومی یونانی نیز به طور غیرمستقیم از راه زبان عربی به فارسی، و از راه زبان لاتین به زبان انگلیسی راه یافته‌اند. صورت واژه‌های نجومی بونانی در زبان فارسی و زبان انگلیسی مؤید تأثیر زبان‌های واسطه عربی و لاتین است. ولی هر دو زبان فارسی و انگلیسی اصطلاحات نجومی خود را از منابع دیگری غیر از دو منبع فوق نیز اخذ کرده‌اند. با توجه به این که غالب اصطلاحات نجومی فارسی، یا عربی هستند یا از راه عربی وارد فارسی شده‌اند...

عظیم‌ترین شاهکار تاریخی که در عصر مغول به رشته تألیف درآمده و بزرگ‌ترین آثار ادبیات ایران کتاب «جامع التواریخ» تألیف خواجه رشیدالدین فضل‌الله است که شامل خصوصیات زندگانی و احوال مغول و عصر تسلط اینان است. این کتاب به امر غازان‌خان و اولجایتو در تحت سرپرستی وزیر معروف همدانی در سال 710 هـ.ق فراهم آمده و شامل سه مجلد است: جلد اول در تاریخ مغول، جلد دوم در تاریخ عمومی و عالم بنام اولجایتو، جلد سوم در جغرافیا. جلد سوم گویا از بین رفته یا تألیف نشده است.

مِفْتاحُ الْفَلاح فی عَمَلِ الْیَوْم و اللّیلَة مِنَ الْواجباتِ وَ الْمُسْتَحَبّات مشهور به مفتاح الفلاح، کتابی به زبان عربی اثر شیخ بهایی، که در سال ۱۰۱۵ق در شش باب درباره ادعیه، اعمال واجب و مستحب و آداب پسندیده‌ای که یک مسلمان انجام می‌دهد، نوشته شده است. این کتاب نزد عالمان و دانشمندان شیعه همواره دارای اهمیت فراوان بوده و ترجمه‌ها، شرح‌ها و تعلیقه‌هایی بر آن نوشته شده است. مصنف در لابلای ابواب کتاب بحث‌های دقیق علمی و روایی مطرح کرده و به نفی و اثبات نظریه‌های گوناگون پرداخته است. از جمله، شیخ بهایی در مورد تسبیحات حضرت زهرا(س) بحث مفصلی دارد. بحث‌هایی مانند آداب لباس پوشیدن، خوردن و آشامیدن، راه شناختن زوال آفتاب و آداب مسواک را نیز در فصول مختلف و در مناسبت‌های گوناگون مطرح کرده است. شیخ بهایی در هر فصل از کتاب، پس از ذکر چند روایت و مطالب مختلف، شروع به توضیح الفاظ روایات کرده و بعضی مطالب مبهم یا دشوار آن فصل را تبیین نموده است. مفتاح الفلاح دارای یک مقدمه کوتاه درباره سبب تألیف کتاب و معرفی اجمالی هر باب است. مؤلف اعمال شبانه‌روز را به شش قسمت تقسیم کرده و برای هر قسمت بابی را اختصاص داده است. ابواب کتاب باب اول: در اعمالی است که بین الطلوعین انجام می‌شود اعم از واجب و مستحب. باب دوم: اعمال مختص به طلوع آفتاب تا ظهر شرعی و زوال آفتاب است. باب سوم: شامل اعمال زوال آفتاب تا غروب آن است. باب چهارم: اختصاص به اعمال غروب خورشید تا وقت خواب دارد. باب پنجم: شامل اعمال وقت خواب تا نیمه شب است که آداب خواب و تسبیح حضرت زهرا(س) را هم در این قسمت ذکر نموده است. باب ششم: اعمال بین نیمه شب تا طلوع فجر است. خاتمه کتاب: شامل تفسیر سوره حمد است.

شیخ بهائی محمد بن عبدالصمد عاملی از مهاجرین جبل عامل است. در جامعیت علوم و فنون فوق‌العاده بود. به یقین او افزون بر آنکه ادیب و فقیه و مفسر و ریاضی‌دان و مهندس و شاعر بود، حکیم و فیلسوف هم بوده است. شیخ به سال 1303 در اصفهان درگذشت ولی جنازه او را به مشهد مقدس انتقال دادند. این کتاب دربرگیرنده مجموعه‌ای از آثار و اشعار شیخ بهائی است به همراه زندگینامه ایشان که از آثار مختلف گردآوری شده است.