دکتر میرجلالالدین کزازی در این دو جلد از دیوان خاقانی، ضمن ویرایش و تصحیح متن، بیتهای دشوار، تاریک و پیچیده و آنهایی را که نکتهای مهم در خود داشتهاند با ستارهای مشخص کرده است. این بیتها در کتاب دیگر همین مؤلف به نام «گزارش دشواریهای دیوان خاقانی» گرهگشایی شدهاند و در ضمن به نکتههای ادبی و هنری نیز اشاره شده است. سرودههای دیوان بر اساس تمامی حروف در قافیه و ردیف آنها سامان داده شده تا بتوان هر سروده را بهآسانی و با کمترین تلاش یافت. ترکیببندها نیز بر اساس حروف ردیف و قافیه در بیتهای پیوند سامان یافته است. در سرودههایی نیز که قافیه و ردیف بیتهای پیوند یکسان نیست، بر اساس نخستین بیت از اینگونه.
این کتاب دارای چهار فصل و مجموعا دربرگیرنده زندگی و آثار ۲۲۷ نفر از پارسی سرایان قفقاز است. هر فصل به شاعران یک منطقه قفقاز (آران، ارمنستان، داغستان، گرجستان) اختصاص یافته است. نخستین شاعری که زندگی و احوالش در این مجموعه معرفی شده، «ابوالعلای گنجه ای» متوفی به سال ۵۵۴ ه.ق و آخرین آنها، «ناظم ایروانی» متولد سال ۱۳۴۲ ه. ق است. در پایان کتاب نیز فهرست ماخذ و منابع به ترتیب الفبایی تخلص یا نام مولفان آمده است.
مجموعه اشعار از سایه تا نشان مجموعه رباعیات و دوبیتی، سروده جعفر حمیدی است که در سال 1360 توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده است.
افضلالدین خاقانی شروانی از شاعران بنام قرن ششم هجری است که در سال 520 هجری در شروان متولد شده و بارها در اشعارش به موطن خود اشاره کرده است. او در جوانی شاعر دربار شروانشاه شد و منوچهر شروانشاه و پس از آن مخصوصاً فرزندش ابوالمظفر اخستان بن منوچهر را مدح گفت و از او صله فراوان یافت. خاقانی غیر از شروانشاهان، چند تن دیگر از پادشاهان و امرا را نیز مدح گفته است. آثار معروف او افزون بر «تحفة العراقین»، دیوان قصاید و غزلیات و قطعات اوست که در حدود هفده هزار بیت دارد و جز این منشآت او نیز باقی است. یک مثنوی «ختم الغرائب» هم به او نسبت داده شده است. این کتاب دربرگیرنده برخی از اشعار و غزلیات اوست.
بیشک افضلالدین بدیل بن علی نجار، حقایقیِ خاقانی از برجستهترین شعرای ایران در قرن ششم، در حوزه ادبی آذربایجان است. شعر خاقانی آن پیچیدگی که در معانی شعر صائب و شاعران سبک هندی است را ندارد، بلکه اغلب این دشواری و گاهی پیچیدگی در لفظ و فرم شعر اوست نه ذاتاً در معانی، به این معنا که پس از دریافت استعارهها و تشبیهات شعر، چیز چندانی نصیب خواننده نمیشود. در این کتاب گزیدهای از اشعار خاقانی ذیل قصاید، غزلیات، رباعیات و قطعهها آورده شده است.