کتابخانه مجازی ادبیات

«دومین یادنامه علامه طباطبایی»، به قلم آیت‌الله حسن زاده آملی ، به زبان فارسی نگارش شده است. این یادنامه، در دومین سال رحلت علامه طباطبایی رحمة‌الله‌علیه با موضوع عرفان و حکمت متعالیه نگارش شده است. نویسنده، در این رساله مطالب عرفانی متنوعی را ارائه کرده است و کتاب دارای تبویب و فصل بندی خاصی نیست. نویسنده، در مقدمه به تبیین حقیقت عرفان پرداخته، می‌نویسد: «در حدود دوازده سال پیش، این فکر به ما روی آورده است که مصادر و مآخذ مسائل حکمت متعالیه؛ یعنی اسفار صدر المتالهین را به دست آوریم، برای رسیدن بدین مقصود تا آن جا که مقدور و میسور بود، فحص نموده‌ایم و منابع آن را از بدو تا ختم تحصیل کرده‌ایم و حال به تنظیم آنها مشغولیم. یکی از نتایج مهمی که از اقبال این بارقه الهی گرفته‌ایم این است که قرآن و عرفان و برهان ، از هم جدایی ندارند، که در حقیقت عرفان، تفسیر انفسی قرآن است، و برهان، لسان عرفان است و جوامع روایی مرتبه نازله قرآنند.» وی، می‌افزاید: حکمت متعالیه که امروز در السنه اهل فن دایر است، مراد اسفار صدر المتالهین است که‌ ام الکتاب آن جناب است و دیگر کتب و رسائلش از شعب آن هستند. نویسنده، در اولین مبحث کتاب، به بررسی حدیث تردد پرداخته است. مضمون این حدیث قدسی شریف که در جوامع فریقین ذکر شده، آن است که امام صادق (ع) از امام سجاد از خداوند عزّوجلّ روایت می‌کند که در چیزی به قدر قبض روح مؤمن تردد نکردم و... که حاکی از عظمت مؤمن نزد پروردگار متعال است. سپس به منابع این حدیث شریف اشاره می‌کند. در بخش دیگری از کتاب، سخنان عده‌ای از اعاظم در باره فصوص الحکم و فتوحات مکیه ذکر شده است. در ابتدای کلام، سخن علامه طباطبایی آمده که می‌فرماید: «شیخ؛ یعنی محی الدین عربی، در فصوص، مشت مشت آورد و در فتوحات دامن دامن.»

"بلند آفتاب خراسان "مجموعه‌ای است مشتمل بر نوشته‌ها و سروده‌هایی که پس از درگذشت "محمدتقی ملک‌الشعرای بهار "در مراسم تشییع جنازه وی و طی چند سال به مناسبت‌های مختلف از جمله مراسم یادبود آن استاد در نشریات فارسی به چاپ رسیده است .این مجموعه متشکل از دو جلد است که جلد اول آن در سه بخش تنظیم شده است :بخش اول مشتمل است بر گزارش‌ها، مقاله‌ها و تحقیقات مختلف مربوط به زندگی و شخصیت بهار ;بخش دوم، برگزیده‌ای است از اشعاری که در رثای استاد سروده شده است ;بخش سوم حاوی چند مطلب در نقد و معرفی کتاب "بهار و ادب فارسی "است که نگارنده در سال 1351در دو مجلد آن را انتشار داده است .(این مطالب، اشاراتی است چند درباره نویسندگی ملک الشعرای بهار) .

کتاب «اسرار التوحید» همان‌گونه که از نامش پیداست، در اصل به قصد بیان مقامات و احوال عرفانی شیخ ابوسعید نوشته شده، ولی بی‌گمان حاوی اطلاعات بسیار باارزش دیگر در باب تاریخ فکری، اجتماعی و سیاسی ایران است که به هیچ‌وجه نمی‌توان از آنها چشم‌پوشی کرد. نویسنده این کتاب محمد بن منور از نوادگان شیخ ابوسعید است که نسبش با سه واسطه به شیخ می‌رسد. ارزش ادبی این اثر تا بدان پایه است که خبرگان ادبی کشور، آن را یکی از سه متن برگزیده نثر فارسی دانسته‌اند. مبنای کار در این بازنویسی، چاپ و تصحیح استاد شفیعی کدکنی است. در اینجا اصل بر بازنویسی و ساده‌سازی متن بوده و دیگر دغدغه حفظ اصالت متن و ... در میان نبوده است.

کتاب حاضر شامل دو کتاب اسرار التوحید فی مقامات شیخ ابی سعید و رساله حورائیه است. محمد به منور از نوادگان شیخ ابوسعید (440 – 375 ق) یک صد و سی سال پس از وفات شیخ این کتاب را در حالات و کرامات شیخ در سه باب نوشته و ابیات پراکنده ای را که بر زبان شیخ رفته، گرد آوردی کرده است. نثر این کتاب مرسل است. این کتاب علاوه بر زندگی نامه شیخ بوسعید و ذکر دیگر عرفا، ارزش تاریخی و اجتماعی خاصی دارد. بیان نویسنده بی بدیل است. رساله حورائیه را عبیدالله بن المحمود الشاشی (895 – 806 ق) معروف به خواجه احرار در شرح و توضیح رباعی شیخ ابوسعید با مطلع «حوراء به نظاره نگارم صف زد» نوشته است. این رساله شامل پنج صفحه از کتاب حاضر است. در پایان کتاب نیز فهرست اعلام، اماکن ترتیب داده شده است. کتاب حاضر را والنتین ژوکوفسکی مدرس زبان فارسی در پطرزبورگ تصحیح کرده و در سال 1899 میلادی به طبع رسید..