کتابخانه مجازی ادبیات

آنچه در این کتاب میخوانید نخست به صورت چهل و چهار مقاله از 27 بهمن 1343تا 19 اردیبهت 1344 شمسی در روزنامه یومیه صبح آژنگ چاپ تهران انتشار یافت، و اکنون پس از تجدیدنظر و گروه بندی مطالب در اختیار شما قررار می گیرد، قسمت هایی از آنچه در روزنامه آژنگ به چاپ می رسید به طور منظم در بولتن اکوآف ایران در تهران به زبان انگلیسی منعکس می گردد.

بررسی مطبوعات هر دوره بهترین وسیله و روش شناخت مسائل جاری و اوضاع سیاسی – اجتماعی آن دوره است. مورخین و محققین برای تعبیر و تفسیرهای مورد نیاز خود طبعا وسیله ای ارزشمندتر از مطبوعات منتشره در هریک از مقاطع مورد بررسی نمی شناسند و از نظر بررسی جهشهای فکری و تغییرات جامعه شناسی نیز جز توسل به مطبوعات دوره مورد نظر روشی که منطقی تر و قابل قبول تر باشد نمی توان ارائه داد. برای نیل به این مقصود نیز ابتدا باید شرایط کار فراهم باشد و دو مساله پراهمیت برای بهره برداری از مطبوعات هر دوره یعنی: دسترسی به مطبوعاتش، و در اختیار داشتن فهرست راهنمای آنها باید مورد توجه قرار گیرد. که اولی از طریق آرشیوهای غنی کتابخانه های ملی و عمومی، و دومی با انتشار فهرستهای جامع برای راهنمایی مشتاقان بررسی مطبوعات گذشته قابل تحقق است. ولی اینکه در دو مورد فوق الذکر تا چه حد تسهیلات دلخواه برای ما فراهم است باید گفت: در هر دو مورد متاسفانه کاستیهایی وجود د ارد که بخصوص این مساله درباره مطبوعات پس از شهریور 1320 چشمگیرتر است. مشکلات عمده ای نیز که در این قضیه خودنمایی می کند. یکی در هم ریختگی و پراکندگی آرشیو مطبوعات در کتابخانه های ایران است و دیگری نبودن هیچگونه فهرست راهنمای کامل برای استفاده از مطبوعات منتشره در دوران مذکور...

این کتاب حاوی اطلاعات جالبی درباره برخی آثار باستانی لرستان از جمله پل «شاپوری پل کشکان»، «پل دختر»، پل «گاومیشان»، قلعه خرم آباد، عمارت صخره ای «کبکان»، دژ تاریخی «مُنگره» و ... است و اشاره مؤلف به فروش اشیای عتیقه نیز جالب است؛ زیرا متوجه می شویم متجاوز از ۱۰۰ سال پیش غارت آثار باستانی لرستان شروع شده که متأسفانه هنوز هم ادامه دارد هر چند در مقیاس کمتری. لرستان یکی از مناطق باستانی ایران است که در چند هزار سال گذشته، همواره شاهد تمدن های درخشانی بوده است، آثار دهات، شهرها، جاده ها، پل ها و دژهای باستانی، همه گواه بر این مدعاست، اما با این حال، لرستان هنوز ناشناخته مانده و مسلم است شناخت آن و یا هر منطقه دیگر از این سرزمین پهناور، نیاز به مطالعه همه جانبه و همکاری متخصصین رشته های مختلفی چون باستان شناسی، تاریخ، مردم شناسی، جامعه شناسی، جغرافیا و ... دارد. چنان که باستان شناسان و مورخین می توانند از طریق حفاری و بررسی اسناد و مدارک به چگونگی روند تغییر و تحولات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و دینی کشورمان پی ببرند، در این رابطه، مطالعات مردم شناسی و جامعه شناسی برای شناخت اوضاع کنونی لرستان و برنامه ریزی های آینده ضروری است، چرا که هم اکنون شاهد تغییر و تحولات بزرگی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و دینی و ... هستیم و در مجموع می توان گفت که لرستان وارد عصر جدیدی شده که در مقایسه با یک قرن پیش کاملاً متفاوت است. تاکنون مطالعات باستان شناسی به طور بسیار محدود، فقط در چند محل صورت گرفته است، که در این میان، اطلاعات قابل ملاحظه ای درباره دوره پیش از تاریخ کسب کرده ایم، با این حال، هنوز مطالعات عمیق و گسترده ای در زمینه دوره تاریخی صورت نگرفته و آثار باستانی مربوط به عیلامیان، کاسیت ها، مادها، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان و دوره اسلامی که پیشینه تاریخی ما را تشکیل می دهند در انتظار کاوش و بررسی مانده اند، از طرفی مطالعات تاریخی به ویژه از آغاز دوره اسلامی به نسبت شواهد و مدارک موجود از قبیل کتاب ها، احکام، قباله ها، وقف نامه ها و سنگ نبشته های گورستان ها دقیقاً بررسی نشده اند. این رساله به وسیله یکی از مأموران قاجار تحت عنوان جغرافیای لرستان در سال ۱۳۰۰ ق. و گویا به فرمان ناصرالدین شاه نگاشته شده است. اصل رساله در کتابخانه ملی نگهداری می شود و چاپ فعلی از روی همین نسخه است.

اهمیت فرهنگ‌های لغت و اصطلاحات در تقویت مبانی زبان ملی و غنای آن بر کسی پوشیده نیست. این فرهنگ در دو نسخه خطی متعلق به مصحح چهار اصطلاح دارد که در نسخ خطی و چاپی این کتاب دیده نمی‌شود و همچنین در این چاپ 124 اصطلاح آمده که نسبت به تصحیح محمود کتیرایی، 16 اصطلاح اضافی را داراست. این کتاب افزون بر فرهنگ اصطلاحات، بیان‌کننده بسیاری از رفتار و کردار و روابط افراد مختلف اجتماع است و یکی از منابع شناخت فرهنگ ملی محسوب می‌شود. این کتاب کوچک تاکنون به نُه اسم و به نفر نسبت داده شده است: میرزا آقا، میرزا حبیب‌الله لشکرنویس، شریعتمدار تبریزی.