این کتاب که گوشهای از نفوذ عمیق سعدی را در یکی از وسیعترین و پرجمعیتترین مناطق جهان اسلام ـ شبه قاره ـ نشان میدهد، این اهمیت را برای ایرانیان دارد که گواهی بر تأثیر فرهنگ اسلامی آنان و زبان و ادب فارسی است در کشورهای همسایه و مشتمل است بر فهرستی از چاپهای فراوان آثار یک ادیب و شاعر صاحبدل ایرانی در شبه قاره و نیز آثار دیگران در پیرامون آنها. با مقایسه میان این چاپها و چاپهای آثار سعدی در ایران، نمایان میشود که طبع آثار سعدی در شبهقاره بسیار پیشر از موطن اصلی او آغاز شده است.
چنانچه از متن کتاب گلستان سعدی در باب سوم- در فضیلت قناعت- بر می آید این شاعر و سخنسرای بزرگ علاوه بر سفرهای بسیار که یک دوره طولانی سی ساله را در برمی گیرد سفری نیز به جزیره کیش داشته است اما زمان وقوع و علت این سفر و محل دقیق توقف او در جزیره از گزارس گلستان مستفاد نمی شود. در این کتاب با شواهد و مدارک تاریخی، زمان سفر او به کیش مشخص شده است. چنان که می دانیم جزیره کیش در زمان اتابکان فارس در قلمرو این خاندان بوده و از امنیت و رونق بسیار برخوردار گردیده بود و سعدی به اتکای همین امن و آسایش که در آن عصر در فارس و بنادر حاکم بوده با خیالی راحت و آرام به جزیره کیش سفر کرده است...
بوستان، همتای جاودانهی گلستان، با این تفاوت که منظوم است. این منظومهی چهارهزار بیتی همانند گلستان داستان به داستان و مواعظ شیرینی در آغاز یا انجام هر داستان در آن آمده است. وزن این منظومه، همانند شاهنامهی فردوسی (بحرمتقارب) است. این اثر درخشان هممانند گلستان مخاطب عام و خاص دارد و مطبوع هر طبعی است، و بیش از هفتصد سال است که در اقلیم فارسی زبان (علاوه بر ایران، شبه قارهی هند، افغانستان و آسیای میانه به ویژه سمرقند و بخارا و تاجیکستان) در مکتبخانهها و سپس در عصر جدید در آموزشگاهها و مدارس عالی و دانشکدهها کتاب درسی آموزشی است و مهمترین درسی که میدهد درس زندگی است. بوستان مشتمل بر 10 باب است : 1. در عدل و تدبیر و رای 2. در احسان 3. در عشق و مستی و شور 4. در تواضع 5. در رضا 6. در قناعت 7. در عالم تربیت 8. در شکر بر عافیت 9. در توبه و راه صواب 10 .در مناجات و ختم کتاب.
در این کتاب به این پنج موضوع پرداخته شده است: جهان اسلام: از دوران دستنویسها تا عصر چاپ، رواج چاپ در شبه قاره و آغاز چاپ آثار فارسی، آغاز چاپ سنگی و رونق چاپ آثار فارسی، انحطاط چاپ فارسی، سیری کوتاه در فهرستنویسی کتابهای فارسی.
کتاب درباره شیخ دَولا گُجراتی (درگذشت: 15 ربیع الاول 1086هجری) است. این کتاب را به فارسی محمد چراغ بن شاه مراد قادری (درگذشت: 1292 هجری) تالیف کرده بود. تاکنون دو نسخه خطی از کتاب "تذکره شیخ دَولا گجراتی" یافت شده است: نسخه خطی کتابخانه گنجبخش (اسلام آباد پاکستان- به تاریخ کتابت: 8 نوامبر 1837) و نسخه خطی مملوکه شریف کُنجاهی (گجرات، پاکستان- تاریخ کتابت: 12 ژوئن 1899). محمدرشید گجراتی بن شیخ عبدالرحمان جامی کتابِ «جامع الفنون» را به فارسی نوشت که محمد چراغ بن شاه مراد گیلانی در سال 1077 هجری گردآوری نمود. چهار نامه به فارسی به نامِ شیخ دَولا و یک نامه به نامِ محمد چراغ هم در پایان کتاب آورده شده است.