اصفهان در تاریخ فرهنگ و تمدن درخشان ایران ، جایگاهی شایان توجه دارد. مدارس علمی گوناگون این شهر ، یکی از مظاهر مهم فرهنگ آن است. مدارس اصفهان همانند مدارس، دیگر شهرهای اسلامی وابسته به مساجد بوده است. از جمله مساجد این شهر، که همواره نقش فعالی در زمینه ی فرهنگ و تعلیم و تربیت داشتهاند، میتوان از مسجد جامع کبیر (عتیق) و مسجد جامع صغیر (جورجیر) یاد کرد. در اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم هجری فضاهای مدارس از مساجد جدا شد. قدیمیترین مدرسه اصفهان به نام علاءالدوله کاکویه در قرن چهارم هجری در محله دردشت و نزدیک مسجد شفیعیه بنا گردید که محل تدریس ابن سینا بود. بنای یاد شده، معروف به قبه ابوعلی سینا است که مدرسه علایی هم نامیده میشود. از قرن چهارم تا قرن ششم هجری، اصفهان چنان شکوه و عظمت یافت که آن را دارالعلم میگفتند. بیشتر آثار نویسنده مربوط به تاریخ علمی، فرهنگی و مشاهیر اصفهان شامل فقها، محدثان، مفسران، ادبا، عرفا، مورخان و شعرا است. وی به زنده نگاه داشتن و معرفی خدمات صادقانه بزرگان دین و فرهنگ علاقهمند بوده است. این کتاب به سه بخش و یک خاتمه تقسیم شده است. بخش یکم شامل شرح حال هشت تن از علماء بزرگوار از افراد سرشناس این خاندان جلیل که از راه نسب یا سبب با مرحوم آقا شیخ محمدتقی رازی نسبتی دارند همچون ابواب هشتگانه حامل عرش حضرت حق جل و علا. بخش دوم شامل شرح حال کلیه اولاد و اعقاب مرحوم آقا شیخ محمدتقی رازی اصفهانی. بخش سوم شامل اسامی و شرح حال کلیه وابستگان باین خاندان جلیل البته از طبقه روحانیون و علماء بزرگوار. خاتمه در ذکر آثار باقیمانده از این خاندان: 1. موقوفات؛ 2. مساجد نوبنیاد؛ 3. مدارس خمسه. این کتاب سه جلد دارد و در سال 1367 توسط انتشارات نشرالهدایه منتشر شده است.
مجموعه حاضر اشعار دکتر فرامرز نوریانی متخلص به "مظلوم" است که در سال 1312 چشم به جهان گشود و تحت تعلیم و تربیت مادری روشنفکر و پدری آزاده پرورش یافت. در سال 1338 موفق به دریافت دکترای پزشکی از دانشکده پزشکی اصفهان شد و در سال 1350 دکترای اعصاب و روان را از دانشکده پزشکی تهران کسب نمود. ایشان در سن 60 سالگی دار فانی را وداع گفت.
محمد درخشش در مقدمه کتاب خطابه آقای سیدحسن تقی زاده می گوید: در طی سلسله سخنرانی های سال 1337 باشگاه مهرگان به علت آنکه، نهضت مشروطیت ایران قسمت مهمی از تاریخ کشور ما را تشکیل میدهد اینجانب برای روشن شدن نکات تاریک این نهضت تاریخی از دانشمند محترم جناب آقای تقی زاده درخواست نمودم مشاهدات و اطلاعات خودشان را ضمن یک یاد دو سخنرانی در باشگاه مهرگان برای معلمین بیان نمایند و بسیار از ایشان متشکرم که دعوت بنده را قبول فرمودند و در باشگاه مهرگان به ایراد یک سلسله سخنرانیهای مفید و مهم اقدام نمودند.
تذکره القبور کتابی به زبان فارسی تالیف ملاعبدالکریم گزی از عالمان قرن سیزدهم و چهاردهم قمری در اصفهان از عالمان حوزه علمیه اصفهان که در حدود سال 1260 ق متولد شد. وی در 13 ذی الحجه سال 1339ق درگذشت و در تکیه کازرونی تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد. از او تالیفاتی بر جای مانده که مشهور ترین آن کتاب تذکره القبور است. نویسنده در این اثر به معرفی و شرح حال یکصد نفر از عالمان، عارفان و شاعرانی پرداخته که در اصفهان و توابع آن مدفون اند. ملاعبدالکریم کتاب را در سال 1324 ق نوشته و نخستین بار در همان سال انتشار یافته است. کتاب تذکره القبور تنها به زندگی نامه عالمان و بزرگان شهر اصفهان نپرداخته و نام افرادی را که از دیگر شهرها کوچ کرده و در اصفهان درگذشتند نیز در بر می گیرد. از دیگر ویژگی ها اینکه چون مولف به غیر از منابع مکتوب، از آگاهی ها و گفته های دیگران هم بهره برده، گاه اطلاعاتی به دست می دهد که در هیچ منبعی نمی توان یافت
اصفهان در تاریخ فرهنگ و تمدن درخشان ایران ، جایگاهی شایان توجه دارد. مدارس علمی گوناگون این شهر ، یکی از مظاهر مهم فرهنگ آن است. مدارس اصفهان همانند مدارس، دیگر شهرهای اسلامی وابسته به مساجد بوده است. از جمله مساجد این شهر، که همواره نقش فعالی در زمینه ی فرهنگ و تعلیم و تربیت داشتهاند، میتوان از مسجد جامع کبیر (عتیق) و مسجد جامع صغیر (جورجیر) یاد کرد. در اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم هجری فضاهای مدارس از مساجد جدا شد. قدیمیترین مدرسه اصفهان به نام علاءالدوله کاکویه در قرن چهارم هجری در محله دردشت و نزدیک مسجد شفیعیه بنا گردید که محل تدریس ابن سینا بود. بنای یاد شده، معروف به قبه ابوعلی سینا است که مدرسه علایی هم نامیده میشود. از قرن چهارم تا قرن ششم هجری، اصفهان چنان شکوه و عظمت یافت که آن را دارالعلم میگفتند. بیشتر آثار نویسنده مربوط به تاریخ علمی، فرهنگی و مشاهیر اصفهان شامل فقها، محدثان، مفسران، ادبا، عرفا، مورخان و شعرا است. وی به زنده نگاه داشتن و معرفی خدمات صادقانه بزرگان دین و فرهنگ علاقهمند بوده است. این کتاب به سه بخش و یک خاتمه تقسیم شده است. بخش یکم شامل شرح حال هشت تن از علماء بزرگوار از افراد سرشناس این خاندان جلیل که از راه نسب یا سبب با مرحوم آقا شیخ محمدتقی رازی نسبتی دارند همچون ابواب هشتگانه حامل عرش حضرت حق جل و علا. بخش دوم شامل شرح حال کلیه اولاد و اعقاب مرحوم آقا شیخ محمدتقی رازی اصفهانی. بخش سوم شامل اسامی و شرح حال کلیه وابستگان باین خاندان جلیل البته از طبقه روحانیون و علماء بزرگوار. خاتمه در ذکر آثار باقیمانده از این خاندان: 1. موقوفات؛ 2. مساجد نوبنیاد؛ 3. مدارس خمسه. این کتاب سه جلد دارد و در سال 1367 توسط انتشارات نشرالهدایه منتشر شده است.