کتاب معمای پروین اعتصامی اثری به قلم محمود کیانوش است. از دیدگاه نویسنده پروین اعتصامی فقط یک معجزه نیست بلکه معمایی کشف نشده است که باید آنرا کشف نمود. محمود کیانوش در این اثر تمام تلاشش را نموده تا بتواند شناختی مناسب از پروین اعتصامی به خوانندگانش عرضه کند.
آن چه پیش رو دارید کامل ترین مجموعه ای است که در مورد پروین اعتصامی فراهم آمده است. آرا و نظرات بزرگان و کنکاش ایشان در کم و کیف اشعار، و زیر و بم روحیات پروین می تواند رهگشای بسیاری پزوهش ها در دیگر زمینه ها نیز باشد. اغلب مطالب این یادمان توسط استادانی ابراز شده است که در زندگی تحقیقی خویش، هیچ گاه اهل مداهنه و مسامحه نبوده اند و اندیشه و قلمشان به گزاف از کسی ستایش نکرده است. این، عظمت مقام ادبی و معنوی پروین است که ستایش ها و تجلیل هایی از این دست را ارمغانش ساخته است.
آرامش دوستدار در اين کتاب، «روشنفکری ايرانی» که «هنر» آن در نينديشيدن میباشد، به گونهای بنیادین نقد میشود و سنجشگرانه در رفتار فرهنگی ما میکاود تا کارسازی فرهنگیمان را روشن سازد. فرهنگ ما چون دينی بوده و مانده، در سراسر رويدادش «ناپرسندهی پرسشنما» بوده است. ناتوانی ما در پهنهی مسلط فرهنگی، ناشی از «دينخويی» و مآلا ناپرسايی فرهنگی ما بوده است. «دينخويی» رويکردی است که از انديشدن و پرسيدن میگريزد و از نزديک شدن به هر پرسش بغرنج و ناسازگار با دستورالعملهای فرهنگ مستولی در جامعه میپرهيزد.
کتاب دهکده نو مجموعه داستانی است از محمود کیانوش و شامل عناوین زیر است: دهکده نو، وفای به عهد، شیر و انسان، بره و گرگ، ناله ای در جنگل، کوچ مورچگان. این کتاب در سال 1348 در سازمان انتشارات اشرفی منتشر شده است.
زندهیاد محمود کیانوش در این کتاب، بهخوبی چگونگی نقد گذشته و کل دستاوردهای گذشتگان درباره نقد را بیان کرده است و بیتردید این کتاب مأخذ قابل توجهی در این زمینه است. این کتاب نشان میدهد که نقد ادبی در میان گذشتگان بیشتر عبارت بود از یک نقد ساختاری آن هم به معنای محدود، یعنی بیشتر در زمینههای لفظی، همینطور معانی و بیان و بدیع. از این مقدار گذشته میتوان استنباط کرد که اغلب اصطلاحات نقد ادبی گذشته هم فاقد دقت و صراحت کافی بوده است؛ یعنی بسیاری از این مصطلحات دارای معانی مبهم و کلی هستند.