کتابخانه مجازی ادبیات

بخش نخستین کار نویسنده این سطور بررسی سبک سخن سورآبادی از خلال قصه ها و ترجمه ها بود، و ازین حیث زبان قصه ها بیشتر درخور توجه می نمود، چرا که زبان ترجمه عموما به لحاظ تقیّد بسیار گزارشگران کلام خدا در روزگاران گذشته بر این که سخنی به خطا گفته نیاید و کلمه ای به نادرست ترجمه نشود بسا که از شیوه زبان قرآن متاثر می شد و از هنجار زبان پارسی دور می گشت. اما زبان قصه از این تقیّد و تعهّد به دور است و روح زبان گوینده در آن بیشتر نمودار. با این حال، نویسنده ترجمه های قرآن را نیز درین بررسی از نظر دور نداشت و هر نکته ای را که قابل بحث و بررسی می یافت و نتیجه ای به گمان او از آن به دست می آمد یادداشت می نمود. حاصل این همه، خصوصیات زبانی ابوبکر عتیق را در دو بخش جداگانه زبان قصه ها و زبان ترجمه ها زیرعنوان یگانه "شیوه گفتار" مصنف درین کتاب فراهم آورد. بخش بعدی، بررسی مسائل لغوی قصه های کتاب بود. این کتاب ازین نظرگاه بس سودمند و قابل اعتنا است. گنجینه ای است که بسیاری از مفردات و ترکیبات سره و زیبای فارسی را در آن می توان دید. از این رو نگارنده تلاش کرد که تا می تواند همه آن مروارید های نفیس و گرانبها را از ژرفای کتاب برآورد و در مواردی که گاه ذکر مثال هایی از دیگر کتاب های استوار نظم و نثر کهن پارسی دربایست می نمود به ایراد نمونه ای از آن ها بپردازد، تا هم معانی آن کلمات را با آن شواهد روشن تر نماید و هم برای مقایسه کاربرد آن واژگان در کتاب سورآبادی و آثار دیگر استادان زبان فارسی زمینه ای فراهم آورده باشد. آخرین بخش کتاب شامل دو فصل است: فصل اول این بخش راجع به برابرهای قرآنی واژه های فارسی است و بخش دوم آن، معادل های فارسی واژه های قرآن است.

در بخش نخست کتاب، "ادبیات داستانی" در گستره تاریخ، اسطوره، افسانه، رمانس و رمان به اختصار شرح و تبیین می‌گردد، سپس مقوله ورود رمان و داستان کوتاه به ادبیات فارسی، با ترجمه‌ها سفرنامه‌های خیالی، مقالات شبه داستان و رمان‌های تاریخی بازگو می‌گردد .بخش بعدی کتاب مربوط به "پیشگامان انواع جدید داستانی" است که با معرفی کوتاه جمال‌زاده و مشفق کاظمی پی گرفته می‌شود . نویسنده در مبحث "نسل اول داستان نویسان" از هدایت، علوی و چوبک و از مختصات آثارشان یاد می‌کند و در بخش "گروه دوم از نسل اول داستان نویسان" و ویژگی‌های داستان نویسی حجازی، دشتی، نفیسی و جواد فاضل را به اختصار برمی‌شمارد .مباحث بعدی کتاب که شامل ارزیابی کوتاه آثار نویسندگان فارسی است به این موضوعات و شخصیت‌ها اختصاص می‌یابد : "نسل دوم داستان نویسان :دانشور، آل احمد و گلستان"، "ادامه داستان نویسان نسل دوم :به‌آذین و پرویزی"، "رمان تاریخیی مستعان، مسرور، مدرس، سردادور، میمندی نژاد، مطیعی، امیر عشیری، آرین نژاد و آشتیانی"، "نسل سوم داستان نویسان :صادقی، ساعدی، افغانی و مدرسی"، "نسل چهارم داستان نویسان :گلشیری، میرصادقی، فصیح، شهدادی، و ایرانی"، "ادبیات اقلیمی یا داستان نویسی روستا"، "ادامه نویسندگان ادبیات روستا :فقیری، بهرنگی و درویشیان"، "نثر علمی ادبی"، "نمایش‌نامه نویسی"، "نمایش‌نامه نویسی در دوره‌های بعد"، و "ترجمه از زبان‌های اروپایی" .

ادبيات تطبيقي به عنوان شاخه‌اي از مطالعات ادبي به شمار مي‌رود كه هدف آن مقايسه آثار يك ادبيات با ديگر آثار ادبي مي‌باشد. با توجه به گرايش‌هايي كه اخيراً اين شاخه ادبي پيدا كرده يعني قطب تاريخي و قطب نظري، بنابراين نياز به مطالعات جديد در زمينه‌هاي ديگر روز به روز بيشتر احساس مي‌شود كه يكي از اين زمينه‌ها مطالعات ترجمه و زمينه‌هاي وام‌گيري و وام‌دهي است و نيز بررسي تاثيرپذيري ادبيات از يكديگر مي‌باشد. قدمت ادبيات تطبيقي در اسپانيا به قرن 11 ميلادي و يا حتي پيش‌تر از آن يعني به زمان حمله اعراب به اسپانيا در قرن هفتم باز مي‌گردد. ولي قرن يازدهم از آن جهت حائز اهميت است كه از يك سو ادبيات نوشتاري اسپانيا بوجود آمد و از سوي ديگر اولين آثار به زبان كاستيلا (زبان فعلي اسپانيا) توسط اولين شاعر اسپانيايي يعني گونزالو د برسئو به رشته تحرير درآمد و اولين مطالعات ادبيات تطبيقي در اسپانيا با آميخته‌شدن ادبيات عرب (و فارسي) با ادبيات اسپانيا بوجود آمد. در اين مقاله سعي شده ضمن گردآوري متون مختلف در زبان اسپانيايي كه تحت تاثير ادبيات فارسي بوجود آمده‌اند با استفاده از روش تجزيه و تحليل و بار معنايي برخي از صورت‌هاي ساخت واژي در فارسي و اسپانيايي، به اثبات نظريه تاثير و وام‌گيري ادبيات اسپانيايي از ادبيات فارسي در اين زبان پرداخت، ضمن اين كه از زبان عربي نيز به عنوان زبان عامل و واسطه نيز هرجا كه نياز بوده استفاده شده است.

گزینش کتاب و اطلاعات آموزشی لازم برای یک دوره آموزشی زبان اسپانیایی، به عنوان زبان خارجی، مستلزم به کارگیری عوامل متعددی است. اگر چه اصول و قواعد فرایند تعلیم ـ یادگیری زبان اسپانیایی، به عنوان زبان خارجی، در طول تاریخ نه چندان طولانی خود، تحول آشکاری را تجربه کرده است، با این وجود هیچ‌گونه وحدت نظری بین آنچه که در ایران به عنوان آموزش زبان اسپانیایی مطرح است و آنچه که در سایر کشورها اتفاق می‌افتد، وجود ندارد. در ایران در حال حاضر نزدیک به 1100 دانشجو در مقاطع و دانشگاه‌های مختلف به آموزش و یادگیری زبان اسپانیایی اشتغال دارند. اگر چه هدف اصلی این دوره‌ها آموزش زبان اسپانیایی به عنوان زبان دوم و با انگیزه رفع نیازهای جامعه است، ولی هیچ اتفاق نظری بین روش‌ها و کتاب‌های مورد استفاده و نیازهای جامعه وجود ندارد. هدف از این بررسی اعمال نگرشی متفاوت و پی‌بردن به راه و رسمی معیار برای تسلط بر اصول و روش معتبر تدوین و تألیف کتاب‌های آموزش زبان اسپانیایی برای دانشجویان فارسی زبان با در نظر گرفتن اصول نوین و علمی روز و رفع نقایص موجود است.