در این مقاله برخی ویژگیهای زبانی خردهگویشهای منطقهء قدیمی قصران (لواسانات، شمیرانات، تهران، ...) که بر روی نوار ضبط شده، آمده است. از جمله این ویژگیها، حفظ آوای /v/ یِ قدیمی آغاز واژهها، حفظ آوای /a/ یِ قدیمی پایانی واژهها، تکرار یک واژه برای جمع بستن آن و کاربرد متفاوت ضمیرهای تو/ شما در مقایسه با گونه تهرانی است که همراه با مثالهایی ارائه میگردد.
دستور زبان فارسی از قاعدههایی که برگرفته از زبان است و درست گفتن و درست نوشتن را در بیان فکر و مطلب به ما میآموزد، فراهم آمده است. فکر و اندیشه در قالبی ریخته میشود که به آن جمله میگویند؛ جمله هم از اجزائی ساخته میشود که کلمه نام دارد و هر کلمه از حرف ترکیب میآید و حرف از صوت پدید میآید که در هر زبان به شیوه خاص تلفظ میشود. این کتاب دستور مختصر زبان فارسی است که در آن مباحثی چون اسم، صفت، ضمیر، فعل، قید، حرف اضافه و .... مطرح شده است.
خط چهره مکتوب زبان است و همانگونه که زبان از مجموعه اصول و قواعدی به نام «دستور زبان» پیروی میکند، خط نیز باید پیرو اصول و ضوابطی باشد که مجموع آن اصول و ضوابط «دستور خط» نامیده شده است. این کتاب دربرگیرنده مجموعه قواعد و ضوابطی است که در این دفتر با عنوان «دستور خط فارسی» به انتشار رسیده است.
نویسنده این کتاب که مخالف سرسخت عدم تساهل رایج درباره غریبهها (دیگران، آنها که ما نیستند) و بیگانهستیزی است، خواسته است در این کتاب طرز شکلگیری اسطورههای طرد فرهنگی را در معرض دید و قضاوت قرار دهد؛ چه اینکه معتقد است برای ریشهکنکردن اعتقاداتی که عمیقاً در ذهنها ریشه دوانده باید اعتقاداتی را که به ترس و تنفر از دیگران و پیامدهای آن منجر میشود آشکار کرد و نادرستی آنها را نشان داد. او عمدتاً اروپا را مسئول شکلگیری اسطورههای طرد و فرضیههای نژادپرستی میداند.
قصد نویسنده از انجام این پژوهش، ضبط و مطالعه خردهگویشها در منطقه قصران و تدوین واژهنامهای برای آنها بوده است. خردهگویش زبانی است که در مقطع روستا و امروزه اکثرا در کنار زبان رسمی بدان سخن گفته میشود و مشتق از گویشها و لهجههای بهکاررفته در یک منطقه است. این زبان دارای صورت نوشتاری نیست، ولی شاید بتوان چند قطعه شعر در آن یافت.